Wanneer je kind leert lezen komt er een hele nieuwe wereld voor hem of haar open. Toch roept het vaak vragen op: wat betekenen al die AVI-niveaus, hoe gaat de opbouw precies en waar let je als ouder op? Je leest hier over boekjes leren lezen.
Wat zijn de AVI-niveaus bij leren lezen?
Als je kind in groep 3 begint met leren lezen, kom je al snel de term AVI-niveau tegen. AVI staat voor Analyse van Individualiseringsvormen, maar dat zegt je waarschijnlijk nog niet zoveel. Wat je vooral moet weten, is dat AVI-niveaus iets zeggen over de moeilijkheidsgraad van een tekst en het leesniveau van je kind. Het is een hulpmiddel om te kijken of een kind teksten technisch goed kan lezen. De teksten zijn afgestemd op de lengte van woorden, de moeilijkheid van zinnen en de mate waarin het tempo een rol speelt. Het idee achter AVI is dat kinderen stap voor stap vlotter leren lezen, van losse letters en korte woorden naar langere zinnen met samengestelde woorden.
Het allereerste niveau is AVI Start, bedoeld voor kinderen die net leren lezen. Daarna volgen niveaus als AVI M3 en AVI E3. Die letters en cijfers lijken misschien ingewikkeld, maar ze zijn heel logisch opgebouwd. De M staat voor ‘midden’ en de E voor ‘eind’. Het getal verwijst naar de groep waarin een kind zit. Zo staat M3 voor midden groep 3, en E3 voor eind groep 3. Op die manier kun je eenvoudig zien welk niveau ongeveer hoort bij het leerjaar en moment in het schooljaar.
AVI-niveaus lopen door van AVI Start tot AVI Plus. Dat laatste niveau hoort bij eind basisschool, wanneer kinderen teksten van langere alinea’s, moeilijke woorden en abstracte begrippen begrijpen en vloeiend kunnen lezen. Toch moet je die niveaus vooral zien als een richtlijn. Niet ieder kind leest exact op M3-niveau als het midden groep 3 is. Sommige kinderen lopen voor, anderen hebben wat meer tijd nodig.
Hoe kinderen leren lezen in groep 3
Leren lezen begint meestal met klanken en letters die aan elkaar gekoppeld worden. In groep 3 zie je dat kinderen starten met korte woorden als maan, vis of roos. Dat noemen ze ook wel veilig leren lezen. Kinderen leren eerst de basis: een paar klanken herkennen en die samenvoegen tot een woord. Dat voelt vaak als een enorme doorbraak, want ineens lezen ze echt zelf.
Naarmate het schooljaar vordert, komen er steeds meer letters en combinaties bij. In het begin zie je veel teksten met losse korte woorden, terwijl aan het eind van groep 3 de zinnen langer worden en samengestelde woorden zoals speelgoedkast of voetbalveld verschijnen. De sprong van AVI M3 naar AVI E3 is vaak groot: kinderen maken een flinke ontwikkeling in tempo, woordenschat en begrijpend lezen.
Wat mooi is om te zien, is dat kinderen zelf vaak trots zijn wanneer ze merken dat ze meer aankunnen. Een AVI-boekje lezen dat precies past bij hun niveau geeft een gevoel van succes. Daarom is het fijn dat er zoveel kinderboeken speciaal geschreven zijn op die verschillende AVI-niveaus. Zo blijft lezen leuk én behapbaar.
AVI start, m3 en e3 uitgelegd
- AVI Start: dit is echt het begin. Je kind kent een paar letters en klanken en kan korte woorden lezen, vaak ondersteund met veel illustraties. Denk aan een zin als: Sam en Roos in de bus.
- AVI M3: rond de helft van groep 3 herkennen kinderen meer klanken en letters. Teksten bestaan uit korte zinnen, maar de verhalen zijn al iets langer. Bijvoorbeeld: Pim gaat naar de hut. In de hut ligt een kat.
- AVI E3: eind groep 3 lezen kinderen vlottere zinnen met moeilijkere woorden. De teksten zijn langer en er komt meer verhaalstructuur bij kijken. Denk aan: Tom en Sara maken een boot van hout. Ze gaan naar het meer en varen naar de overkant.
Vanaf daar loopt het verder: AVI M4 (midden groep 4), AVI E4 (eind groep 4) enzovoort. Tot aan AVI Plus, dat in groep 8 bereikt kan worden.
Waarom AVI-niveaus handig zijn
AVI is geen doel op zich, maar een middel. Het helpt om boeken en teksten te kiezen die passen bij het niveau van je kind. Een boek dat te makkelijk is, kan vervelen. Een boek dat te moeilijk is, kan frustreren. Zit je precies goed, dan groeit je kind in leesplezier en vertrouwen. En dát is uiteindelijk waar het om draait: dat lezen niet voelt als een verplichting, maar als iets leuks en waardevols.
Je hoeft thuis niet te focussen op het exacte niveau. Kijk vooral waar je kind plezier in heeft. Houdt je kind van dieren, kies dan boeken met dat thema, op het juiste AVI-niveau. Is je kind dol op grapjes, dan zijn er AVI-boeken vol humor. Door aan te sluiten bij interesses, maak je lezen aantrekkelijker en oefent je kind ongemerkt veel meer.
Boekjes leren lezen gaat stap voor stap
Belangrijk om te onthouden: ieder kind leert in zijn eigen tempo. De ene leerling vliegt door AVI Start en leest aan het eind van groep 3 al op E4-niveau. Een ander doet er langer over, maar ontwikkelt zich evengoed goed. Het gaat erom dat de basis stevig wordt gelegd, zodat je kind later met vertrouwen en plezier teksten kan lezen, begrijpen en verwerken.
En als ouder kun je daar een mooie rol in spelen. Door samen te lezen, je kind te laten voorlezen en interesse te tonen. Maak er een gezellig moment van: een kop thee, samen op de bank en een boekje erbij. Zo geef je lezen niet alleen een praktische waarde, maar ook een emotionele.
Vanaf welke leeftijd leren kinderen lezen (en wat komt daarvoor?)
Kinderen leren meestal lezen in groep 3, dus rond de leeftijd van zes jaar. Toch begint de voorbereiding al veel eerder. In de peuter- en kleutertijd bouwen kinderen een belangrijke basis op die nodig is om straks echt te kunnen lezen. Denk aan het herkennen van letters in hun naam, rijmpjes opzeggen, klanken onderscheiden en begrijpen dat gesproken woorden uit losse klanken bestaan. Dit wordt ook wel fonemisch bewustzijn genoemd.
Door te spelen met taal, liedjes en prentenboeken ontwikkelen kinderen een gevoel voor ritme, klank en betekenis. De stap van groep 2 naar groep 3 voelt vaak groot, maar eigenlijk sluit leren lezen direct aan op alles wat kinderen daarvoor al spelenderwijs hebben geoefend. Zo zie je dat voorlezen, rijmen en praten over plaatjes een onmisbare voorbereiding zijn op het echte leren lezen.
